آونگ

گوهر شب‌چراغ شیرین

سقف و دیوارهایی را تصور کنیم ساخته شده از خوشه‌های پربرکت انگور. آونگ‌ها، حالی میان انگور و کشمش دارند و مثل گوهر شب‌چراغ شیرین و افسانه‌ای با طیفی از رنگ‌های روشن و قرمز می‌درخشند. این نگین‌های دلربای آویزان از سقف، در ابتدا انگورهای ریش‌بابای ارومیه بوده‌اند. هر دانه‌ی آونگ را که می‌بینیم چین و چروک‌هایی ریزی روی‌شان افتاده و وقتی که می‌خوریم آنقدر آب در جانش دارد که صدای خِرچَش را می‌شنویم. 

گردش هوا، دمای کنترل شده و مقدار مواد قندی‌شان موجب می‌شود آبدار و پر از طراوت و تازگی بمانند و به مرحله‌ی پژمردگی و کشمش شدن نرسند. پس وقت ویژه‌شان برای چشیدن، شب یلدا است. 

درخشش‌ آونگ‌های ساوا حاصل ۳ ماه‌ مراقبت است. بعد از غوره، وقتی در قامت انگور رسیده‌اند، از تاک‌شان جدا می‌شوند، با ظرافت، حبه‌های خراب را از خوشه جدا و طوری که هیچ کدام از دانه‌های رسیده‌شان از اصل نیفتد، آنها را با فاصله‌ی ۳ انگشت نخ می‌کنند. خوشه‌های به نخ بسته شده از سقف خنک‌ترین جای خانه که سایه‌خشک است، آویزان می‌شوند. 

در فرصت طلایی، میان کشمش و انگور، از آسمان به زمین آورده می‌شوند. روی زمین که فرش می‌شوند تازه می‌فهمیم که دلربایی‌شان فقط مختص ظاهرشان نبود بلکه طعم ملایم و بافت لطیف‌شان هم دل را می‌رباید. آنها خوب می‌دانند چطور شب چله حال ما را از سردی دربیاورند و کام ما را شیرین کنند.

آونگ نام‌های دیگری هم دارد. به ترکی آن را میلاخ، میلاخلیخ یا میلاق می‌گویند. از این گوهرها در مغازه و فروشگاه‌ها نمی‌بینیم. این گوهرهای شب‌چراغ، شب‌چره‌‌ای است که قرار است شب چله‌مان را شیرین و روشن ‌کند. یادمان باشد که آنها را باید در یخچال و در ظرف در بسته نگه داریم تا زمستان‌مان را هم با آن خوشمزه‌تر سر کنیم.